Het boek gaat over de filosofische achtergrond en de ontwikkeling van Het Wasven.
Gefeliciteerd met het 25-jarig jubileum van het Wasven! Hoe begon het allemaal?
“Het begon eigenlijk als een actiegroep, gericht op het behoud van een beukenlaan in onze buurt. De bomen waren in slechte staat, en er was niemand die zich daar verantwoordelijk voor voelde. Een aantal buurtbewoners kwam in actie. Ons doel was duidelijk: de laan behouden en herstellen. Dat is waar het begon, maar ondertussen hebben we ons ontwikkeld tot een organisatie die op vele fronten actief is, van ecologisch natuurbehoud, duurzame horeca en vakgerichte dagbesteding.
Je hebt een boek geschreven, ‘Groen in alles wat we doen’. Wat was de inspiratie hierachter?
“Het boek is een reflectie op de werkwijze van het Wasven, en is geïnspireerd door de Amerikaanse filosoof John Dewey. Zijn gedachtegoed gaat over de wisselwerking tussen individu en gemeenschap. Dewey stelt dat het individu altijd onderdeel is van de gemeenschap en dus rekening houdt met de impact die het heeft op die omgeving tijdens het handelen. Tegelijkertijd verandert de gemeenschap ook door het individu. Dat proces van wederkerigheid zie je terug in de manier waarop we bij het Wasven werken.”
Kun je uitleggen hoe dat werkt in de praktijk, die wisselwerking tussen individu en gemeenschap?
“Neem bijvoorbeeld het project om de beukenlaan te redden. Ieder individu dat meedeed had zijn eigen redenen. De een wilde gewoon dat de bomen bleven staan omdat hij daar dagelijks langs liep, een ander wilde nieuwe sociale contacten opdoen, en weer een ander zag het als een kans om projectervaring op te doen. Ieders eigen belang droeg uiteindelijk bij aan het gemeenschappelijk belang. Door samen aan de slag te gaan, veranderde niet alleen de fysieke omgeving, maar ook de mensen zelf.”
Dat klinkt als een belangrijke les voor andere bewonersinitiatieven. Wat zou je hen adviseren?
“Het belangrijkste is om gewoon te beginnen. Begin met een kleine groep mensen en zorg voor draagvlak. Door in de praktijk te handelen, komen mensen vanzelf mee. Bij het Wasven zagen we dat verschillende motivaties uiteindelijk samenvloeiden in één groter geheel. En wat ook belangrijk is: houd je doel voor ogen, maar wees flexibel in de manier waarop je dat doel bereikt. Soms moet je je plan aanpassen om succes te hebben.”
Het Wasven is niet alleen uitgegroeid tot een buurtinitiatief, maar een volwaardige maatschappelijke onderneming. Hoe hebben jullie die verandering doorgemaakt?
“Dat is eigenlijk vanzelf gegaan. Een echt huzarenstukje was de aankoop van de boerderij op het terrein. Dat was eigenlijk niet ons oorspronkelijke plan. We wilden alleen zorgen dat het groen behouden bleef, maar toen de boerderij verkocht dreigde te worden, hebben we de stap gezet om die zelf over te nemen. Het is een voorbeeld van hoe doelen kunnen verschuiven naarmate je verder komt. Uiteindelijk hebben we ons hoofddoel – het behoud van de groene omgeving – nooit uit het oog verloren.”
In je boek spreek je je verbazing uit over het feit dat gemeenschapsvorming niet vanzelfsprekend meer is. Wat bedoel je daarmee?
“Vroeger was het normaal dat mensen in een gemeenschap zich inzetten voor het algemeen belang. Denk aan naoberschap of mienskip waar buren elkaar hielpen. Tegenwoordig lijkt dat minder vanzelfsprekend en moeten we soms echt ons best doen om mensen bij elkaar te brengen. Dewey zag dit al honderd jaar geleden aankomen. Hij stelde dat gemeenschappen actief gevormd moeten worden door samen te werken aan iets concreets met een maatschappelijk doel. Wij proberen dat al 25 jaar te doen door mensen bij onze projecten te betrekken en ze op die manier een gevoel van gemeenschap te laten ervaren.”
Je hebt met Het Wasven ook meerdere keren meegedaan aan het programma Kern met Pit van Katalys. Wat was daar de meerwaarde van?
“De eerste keer deden we mee omdat we simpelweg geld nodig hadden, maar we ontdekten dat het projectmatig werken ons ook echt verder hielp. Kern met Pit dwingt je om een concreet, haalbaar doel te stellen en dat binnen een jaar te realiseren. Het helpt om structuur aan te brengen in je initiatief en motiveert vrijwilligers om mee te doen. Bovendien is het ook leuk om te zien dat je niet de enige bent die met dit soort projecten bezig is.”
Naast het boek, geef je ook rondleidingen en lezingen tijdens de Dutch Design Week. Wat kunnen mensen verwachten?
“Tijdens de Dutch Design Week laten we zien hoe we het snoeihout van onze verbrande Wereldboom hergebruiken, een project waar ik ook in mijn boek over schrijf. Daarnaast geef ik drie wandellezingen. Tijdens deze rondleidingen loop ik door het gebied en vertel ik over de mijlpalen van Het Wasven, met een nadruk op hoe we ons groen en onze gemeenschap hebben laten groeien. Het is een mooie manier om mensen te laten zien hoe je door samenwerking en een duidelijk doel grote impact kunt hebben.”
Het boek 'Groen in alles wat we doen' kun je hier bestellen.
Informatie over de wandellezingen
De wandellezingen tijdens DDW zijn op zo 20 oktober, wo 23 oktober en vrijdag 25 oktober, allen om 10.00 uur. Vertrek vanuit de Wasvenboerderij. Aanmelden kan hier, kosten 5 euro inclusief kop koffie/thee in de gasterij.
De Wereldboom expositie is tijdens DDW van za 19 okt t/m zo 27 okt van 10 tot 18 uur. Vrij toegang.
Op zondag 27 oktober is er een afsluitend evenement Wasven Natuurlijk met vele stands voor vrijwilligerswerk in het groen, muziekoptredens, kinderactiviteiten en plantaardige hapjes. Vrij toegang.