Terug

Een bakhuis (bakkes) in de dorpsgaard Genhout

Jos Debeij 09-11-2023
492 keer bekeken 0 reacties

Het realiseren van een traditioneel bakhuis in de Dorpsgaard - inclusief het opleiden van personen die het bakhuis kunnen stoken en een plan voor het gebruik van het bakhuis door de diverse subdoelgroepen in het dorp,

Kern

Naam
Genhout

Aantal inwoners
1200 - 1300

Gemeente
Beek

Provincie
Limburg

Deelnemersgroep

Naam
Team Dorpsgaard van Burger Initiatief Genhout (BIG) www.genhout.nl

Doelstelling
het realiseren van een bakhuis - in de te realiseren Dorpsgaard Genhout - met als belangrijkste doel: een nieuwe ontmoetingsplek voor jong en oud in het dorp. Het bakhuis biedt een extra dimensie voort activiteiten en ontmoeting https://www.genhout.nl/burgerinitiatief-genhout/projecten/project-dorpsgaard

Aantal leden
BIG bestaat uit ruim 300 inwoners naast verenigingen, ondernemers en organisatie - team dorpsgaard bestaat ruim 60 vrijwilligers met een kerngroep van 7 personen

Soort
Dorpsbelang

Met welke kennis zouden jullie andere initiatiefnemers kunnen helpen?
Aanpak burgerinitiatief op dorpsniveau incl realisatie projecten ter uitvoering van de dorpsvisie.

Hoe kunnen andere initiatiefnemers contact met jullie opnemen?
dorpsgaardgenhout@gmail.com

Project

Doelstelling
Het realiseren van een traditioneel bakhuis in de Dorpsgaard - inclusief het opleiden van personen die het bakhuis kunnen stoken en een plan voor het gebruik van het bakhuis door de diverse subdoelgroepen in het dorp,

Beginsituatie
De inwoners van Genhout (1 300 inwoners) hebben in 2020 samen een dorpsvisie opgesteld, met een aantal concrete projecten om de leefbaarheid te verbeteren. Om de dorpsvisie te gaan realiseren is een dorpscoöperatie opgericht waarin ruim 300 inwoners, de verenigingen en instellingen en een aantal lokale ondernemers participeren. www.genhout.nl. Het project de Dorpsgaard is één van de projecten uit de dorpsvisie. https://www.genhout.nl/burgerinitiatief-genhout/projecten/project-dorpsgaard Er komt een grote fruit- en moestuin met een typisch Limburgs vakwerkgebouw, een toegankelijke goed bereikbare plek vlakbij school waar iedereen van jong tot oud zich thuis voelt en kan meedoen aan educatieve activiteiten en workshops: samen tuinieren, groeten en fruit verwerken, samen komen en eten en creatieve workshops. Kinderdagverblijf BieNeeke en Basisschool de Kring zijn educatieve partners. De gemeente Beek heeft per september 2023 meerjarig twee percelen beschikbaar gesteld op de grens van Groot en Klein Genhout, vlakbij de basisschool - een goed zichtbare en bereikbare locatie waar een investeren in de aanleg van de tuin en een traditioneel vakwerkgebouw (80 m2) voor opslag van materialen maar vooral als ontmoetingsruimte voor activiteiten die te maken hebben met de tuin, en de oogst ervan en met creatieve activiteiten door en voor inwoners van Genhout. Er is mei 2023 een LEADER-subsidie beschikbaar gesteld om de belangrijkste (materiaal)kosten van het gebouw en de aanleg van de tuin te bekostigen. Het gebouw en de tuin worden door veel inwoners – inmiddels meer dan 60 - als vrijwilliger gerealiseerd. De vergunningaanvraag voor het gebouw is in afhandeling bij de gemeente Beek. Daarna kan gestart worden met de bouwactiviteiten en de aanleg van de tuin: periode december 2023 – zomer 2024.De verwachting is dat de dorpsgaard in de herfstvakantie 2024 geopend kan worden. Er is een wens om ook een traditioneel (Limburgs) bakhuis (bakkes) in de dorpsgaard te realiseren. Dat wordt gezien als een aparte activiteit naast de aanleg van de tuin en de bouw van het ontmoetingsgebouw. Een bakhuis – bakkes - in de Dorpsgaard Het idee voor het bakhuis komt voort uit het feit dat er vroeger veel bakhuizen in Genhout waren, waarvan nog maar een enkel (privé) bakhuis over is. Coen Eggen, bouwhistoricus met veel kennis van de traditionele vakwerkbouw maakt deel uit van het bouwteam van de Dorpsgaard. Coen heeft veel kennis van de bouw van bakhuizen en op zijn eigen erf zelf tegen lage kosten – veel gratis materialen verzameld en voor een paar honderd euro nog enkel materialen gekocht - een bakhuis gebouwd. Een deel van de vrijwilligers (jong en oud) heeft in oktober een uitleg gekregen en mee de oven gestookt: brood, pizza en Limburgse vlaaien. Afgesproken is om de wens voor het bakhuis op te bakken en gelijktijdig met de opening van de Dorpsgaard, najaar 2024, voor elkaar te hebben. Het bakhuis kan daarna breed gebruikt worden. Van brood bakken door de basisschool, pizza bakken door jeugd en jongeren uit Genhout en vlaaienbakmiddagen voor ouderen en met ouderen uit Genhout. Het project ‘Een bakhuis in de Dorpsgaard’ sluit aan bij de werkwijze van ‘een kern met pit’. We stellen ons voor een groep van een tiental Genhoutenaren – jong en oud – samen te stellen die met elkaar met de steun van ‘Kern met pit’ het bakhuis gaan realiseren. Van uitzoeken hoe vroeger bakhuizen werden gemaakt en gebruikt tot hoe je zo’n gebouw kunt gaan realiseren. Welke materialen nodig zijn, hoe je tegen lage kosten die bij elkaar kunt krijgen – en hoe je vooraf dat geld bij elkaar kunt krijgen - en wat nodig is om daarmee het bakhuis te bouwen. Dat levert een realistisch bouwplan op wat daarna uitgevoerd kan worden. Samen met de bouwploeg van het ontmoetingsgebouw wordt daarna – in de zomervakantie van 2024 - het bakhuis gebouwd. Als het er eenmaal staat komt het spannende werk. Het stoken van het bakhuis. In Genhout worden vrijwilligers geworven voor het stoken van het bakhuis. Een aantal bakhuisstokers uit Genhout en Zuid Limburg wordt gevraagd een workshop ‘het stoken van het bakkes’ te verzorgen. Daarmee zijn uiteindelijk twee belangrijke zaken voor elkaar: een bakhuis en mensen die het bakhuis kunnen stoken. Daarna is het aan de brood-, pizza- en vlaaienbakkers om er veelvuldig gebruik van te gaan maken. Globale Planning 2023 November – indienen plan bij ‘Kern met pit’ December – uitsluitsel ‘Kern met Pit’ 2024 Januari – werven leden projectgroep (uit de bestaande vrijwilligersgroep – maar bij voorkeur ook met nieuwe deelnemers) Februari – startbijeenkomst ‘team Bakkes” Maart – Mei – werkbijeenkomsten, excursies: oriëntatie en plan Bakkes – incl financiële middelen Juni – Juli verwerven materialen voor de bouw van het bakkes Zomervakantie bouw van het bakkes – met bredere deelname uit dorp Herfstvakantie – workshops bakkes stoken – plan gebruik Bakhuis door diverse doelgroepen in Genhout en opening bakkes samen met de hele Dorpsgaard Nico Verwer en Jos Debeij Team Dorpsgaard Genhout Burger Initiatief Genhout / St. Gemeenschapshuis Genhout

Verbeteringen voor de woonomgeving
De Dorpsgaard biedt een bijzondere boomgaard, tuin met ontmoetingsgebouw op de plek waar Groot en Klein Genhout bij elkaar komen. Een nieuwe ontmoetingsplek met aandacht voor gezond voedsel en natuur. Het bakhuis is zorgt voor een extra dimensie - bijzondere mogelijkheid voor tal van ontmoetingsactiviteiten

Onderdeel van een groter geheel
Het bakhuis is een specifiek onderdeel van het project Dorpsgaard

Bewoners die voordeel bij het project hebben
Jong en oud. (Jonge) kinderen voor de samenwerking met BieNeeke kinderdagvervlijf, BSO en de Basisschool. Een grote groep vrijwilligers die actief bijdragen aan de realisatie, het beheer van de tuin en de organisatie van educatieve en andere activiteiten en daarnaast veel inwoners van Genhout die deel gaan nemen aan de activiteiten.

Zelfwerkzaamheid

Werkzaamheden en onderdelen die de groep gaat oppakken in de wedstrijdperiode
We gaan voor het bakhuis een groep van ca 10 personen bijeen brengen die de realisatie van het bakhuis zoals hierboven omschreven op zich gaan nemen. Huidige en nieuwe vrijwilligers - jong en oud. Bij de bouw zullen meer mensen betrokken kunnen zijn.

Fasen en onderdelen die de groep gaat uitbesteden
De vakwerkbouwdeskundige en bakhuisdeskundige Coen Eggen maakt deel uit van het team Dorpsgaard - hij voorziet weinig uitbesteding. Wel zal ondersteuning vanuit Kern met pit een grote steun in de rug kunnen zijn.

Gemeentelijke vergunning of toestemming noodzakelijk
Ja - In overleg

Totale kosten van het project
De inschatting is dat door veel hergebruik van (gratis) materialen de kosten tussen 1.000-2.000 zullen bedragen.

Hulp van buitenstaanders noodzakelijk
Verkrijgen materialen voor de bouw van het Bakhuis. Stokers van Bakhuizen in het dorp en de regio om workshops te verzorgen.

Ondersteuning van ARCADIS noodzakelijk
Ondersteuning oriëntatiefase, schetsontwerp, materialenlijsten, bouwaanpak. Heel veel kennis is aanwezig bij Coen Eggen - lid team dorpsgaard, maar ook in de regio (Belgisch) Limburg waar bakhuizen (opnieuw) zijn gebouwd. Het gaat om die toepasbaar te krijgen voor de bouw van het bakhuis in de Dorpsgaard. Het zou een overdraagbaar bouwplan van een traditioneel bakhuis kunnen opleveren.

Kern met Pit

Hoe zijn jullie in aanraking gekomen met Kern met Pit
Gemeente Beek

Welke kennis en advies hopen jullie van Kern met Pit te krijgen
Mee coachen Team Bakhuis Dorpsgaard Genhout.

Afbeeldingen

De Dorpsgaard Genhout en ondernemers

Een Dorpsgaard voor Genhout

Toegevoegde bestanden

Ontmoetingsplek

  • Jos Debeij Gisteren
    De Dorpsgaard is zo goed als klaar - het afbouwen en in gebruik nemen van het bakhuis schuift door naar voorjaar 2025. De Dorpsgaard wordt een nieuwe ontmoetingsplaats rond de boomgaard, de moestuinen en het voedselbos voor jong en oud. Tijdens de bouw en aanleg is de groep vrijwilligers gegroeid tot zo'n tachtig mensen; ook basisschool De Kring, BSO Kinderopvang BieNeeke en het Huiskamerproject voor ouderen, De Sjtal, weten de weg al te vinden. Er zijn al vlaaien en appelflappen gebakken met het fruit uit de Dorpsgaard, maar de bouw van het bakhuis kon pas beginnen nadat het vakwerkgebouw klaar was. Op 26 maart was het zover. De vergunning voor de bouw van de vakwerk-ontmoetingsruimte was onherroepelijk. De graafmachine kon de fundamenten uitgraven en een ploeg vrijwilligers kon aan de slag met de onderbouw. In een regenachtig en slecht voorjaar werd de klus tussen de buien door geklaard. De volgende ploeg kon aan de slag met de houtconstructie. Eikenhout met pen-en-gat verbindingen van de firma Windels, en een timmerman die instructies gaf over hoe alles in elkaar gezet moest worden. Een kleine hoogwerker bleek te klein, dus een echte hoogwerker werd ingezet. Alle spanten zijn minstens twee keer in elkaar gezet voordat ze goed zaten. Een puzzel van duizend stukken met zwaar eikenhout en tientallen vrijwilligers die alles in elkaar moesten passen en slaan. Groot was de voldoening toen alles stond. Het dak, met dakpannen van de voormalige basisschool, werd erop gezet en de voorbereidingen voor het vlechtwerk en leemwerk begonnen onder begeleiding van leembouwer André Schopman. Een nieuw vak dat we onder de knie moesten krijgen. Eendrachtig werd het vlechtwerk afgerond tot de grote dag dat we mochten beginnen met het lemen. De wethouder kwam met zijn kleinkinderen helpen en tal van filmploegen waren present voor deze feestelijke dorpsactiviteit, waar we genoten van de eerste pruimenvlaaien gebakken in het bakhuis van de familie Brouwers uit Genhout. In etappes werd laag na laag leem aangebracht. Vele handen maakten licht werk. Ondertussen werd binnen aan de afbouw gewerkt en begon de aanleg van de parkachtige tuin met het uitgraven van de paden. Stap voor stap, week na week werd er verder gewerkt: lemen, ramen en deuren, toilet, keukenblok. Buiten werden de structuur van de gaard en de moestuinbedden zichtbaar. De hele bouw en aanleg is door een tachtigtal vrijwilligers gerealiseerd, met veel steun van ondernemers uit Genhout en omgeving, die met raad, daad, materieel en gratis diensten (cadeautjes!) hielpen. Reden voor de gemeente Beek om dit verhaal op video vast te leggen en te tonen tijdens de regionale ondernemersavond in november. Ondernemers die zich verbinden aan een leefbaarheidsproject in hun dorp; leefbaarheid is een zaak van ons allemaal. Het bakhuis kon worden uitgezet. Coen Eggen, de vakwerkspecialist, had een gastles gegeven op de basisschool; de kinderen van groep 7/8 maakten ontwerpen voor het bakhuis. Stokers van bakhuizen, ook uit Genhout, meldden zich om mee te denken en te helpen. Loek Engels ging samen met Coen Eggen voorop in de uitwerking van het plan voor het bakhuis, het ontwerp van een traditioneel oud Limburgs bakhuis, compleet met tekeningen en materiaallijsten. Langzamerhand vormde zich een ploeg om het ontwerp te gaan bouwen. Van het uitzetten en uitgraven van het fundament, tot het storten van beton voor de fundering en het opmetselen van de onderbouw. De schoolklas werd in een gastles van Loek Engels bijgepraat over het ontwerp en de vorderingen. In het voorjaar zullen ze meelemen en als een van de eersten de oven in gebruik nemen. Nu zitten we in december. Het is een beetje guur en er was al nachtvorst. Het hout en de andere materialen voor het bakhuis zijn er. We zien uit naar het voorjaar om het bakhuis af te bouwen, in gebruik te nemen en samen met de bakhuisbakkers uit het dorp de eerste broden en vlaaien te bakken, samen met de school en het hele dorp. Op zaterdag 19 oktober hebben we de Dorpsgaard onder grote belangstelling officieel en feestelijk geopend. Daarna zijn de poorten geplaatst, is de aanplant van de tuin opgepakt en is binnen alles afgemaakt. De eerste echte Dorpsgaard activiteiten zijn opgestart. Met de kinderen van de basisschool is knoflook en uien geplant. Samen met ouderen van De Sjtal worden komende week heksenbezems gemaakt. Het echte Dorpsgaardwerk kan beginnen. We kijken uit naar 2025, zeker als ook het bakhuis in gebruik genomen kan worden.
  • Jos Debeij 19 March 2024
    We zijn de afgelopen periode flink opgeschoten met het Dorpsgaardproject in Genhout - waardoor ook het Bakhuis in beeld kan gaan komen. De gemeente heeft de vergunning verleend en er zijn in de bezwaarperiode van zes weken geen bezwaren binnengekomen. De vergunning voor het vakwerk servicegebouw is definitief. Het bouwteam had de voorbereidingen ver klaar - dus de planning kon concreet gemaakt worden. Deze is op een met vijftig aanwezigen druk bezochte vrijwilligersavond op 29 februari doorgenomen en de eerste groep vrijwilligers heeft zich aangemeld voor de eerste klussen. Er is zowaar een vrijwilliger met een trekker, aanhanger en graafmachine. Op dezelfde avond is het ontwerp van tuinarchitect Alex Gisbertz gepresenteerd. De wei met boomgaard gaat omgetoverd worden tot een parkachtige moestuin, een juweeltje vinden we zelf. Hiermee is ook de plek van het bakhuis vastgelegd. Afgelopen week is het gebouw uitgezet en uitgegraven en komende dagen wordt de fundering uitgegraven - ook van het bakhuis. Het begin is er. Op de NL doet dag afgelopen zaterdag 16 maart zijn we gestart met een hegplantfeest en een snoeiworkshop. De oude heg is fors teruggesnoeid en met 640 heggenplanten is door ruim dertig vrijwilligers de heg rondom de dorpsgaard weer helemaal volgeplant. De fruitbomen zijn na jaren weer helemaal bijgesnoeid. We gaan zien welke oogst ze het eerste jaar zullen gaan geven. Met de basisschool is overleg geweest en groep 7/8 gaat het ontwerp voor het bakhuis maken. De data zijn gepland. Het ziet er nog steeds naar uit dat het bakhuis in de zomervakantie gebouwd kan gaan worden. Inmiddels hebben zich al twee ervaren bakhuisstokers uit Genhout aangemeld om straks anderen te leren hoe het bakkes gestookt moet gaan worden. Kortom halverweg maart 2024 staat het er goed voor. Na een heel lange tijd van voorbreiding, kunnen we met zijn allen echt aan het werk. Schrijver dichter Jacques Aussems schreef er op de dag van het hegplantfeest een prachtig sonnet over. NUUJ DÄÖRE HÈGKE RÓND DE DÖRPSGAARD (sonnet) Veer gaon noe däöre hėgke plante! Dae gaard vörmp eine greune krans, Genhout kan dao gaon lanterfante, Of geuf natuur ’n boetekans. De meiste weite good van wante M’n greuf en plant in gooj balans; De opbrèngs geit neet nao de klante, Mer bie hun toes, dao is gesjrans. Dae gaard, dae kan óntsjanning gaeve M’n geuf zich dèks vrie aan de praot En kalt dan euver eeders laeve M’n sjpeurt dao noàts ‘nne prikkeldraod, Wo vreigel of de traon blif klaeve, Dae gaard verdrif: ’t ónkroedzaod. Genhout, 18 maart 2024.

Op de kaart

Een momentje...

Katalys

Postadres 
Postbus 33 
6800 LE Arnhem
Bezoekadres 
Amsterdamseweg 13
6814 CM Arnhem
Contact
E info@katalys.nl
T 026 44 55 146
Routebeschrijving

Partner

Lokale partners





   

 

Facebook

#kernmetpit

 

 
Cookie-instellingen